Tüm Dünyada en sık görülen kansızlık (anemi) nedeni demir eksikliği anemisidir. Günlük demir ihtiyacı ortalama 10-20 mg dır. Kadınlarda normal kan seviyesi Hb 12-15 gr/dl, erkeklerde 14-18 gr/dl dir. Bu değerlerin altındaki hemoglobin seviyesi anemi olarak adlandırılır.
En sık demir eksikliği anemisi sebepleri nelerdir?
- Mens kanamasının aşırı ve düzensiz olması
- Mide ve bağırsak hastalıkları (peptik ülser, Çölyak, Kolorektal polip veya kanser, mide kanseri vb)
- Diyette yetersiz alım
- Büyüme çağı
- Gebelik, emzirme
- PICA(buz ve toprak yeme)
- Mide koruyucu ilaçlar
- Kronik kan kaybı
Batı toplumlarında en sık sebep kadınlarda menopoz öncesi dönemde menstrüel kanamanın aşırı ve düzensiz olması iken, erkeklerde ve menopoz sonrası kadınlarda mide veya bağırsaktan kronik demir kaybıdır.
Demir eksikliğine bağlı kansızlıkta en sık hangi belirtiler görülür?
- Aşırı yorgunluk, halsizlik
- Saç dökülmesi
- Uyku bozukluğu
- Baş dönmesi
- İştahsızlık
- Konsantrasyon bozukluğu
- Unutkanlık
- Kulak çınlaması
- Çarpıntı
- Ciltte solukluk
- Kilo kaybı
- Libido azalması
Hangi besinlerde demir miktarı fazladır?
- Karaciğer
- Kırmızı et, Balık eti
- Hindi eti, Tavuk eti
- Yumurta
- Kabuklu yemişler( fındık, Antep fıstığı, badem, ay çekirdeği, kaju)
- Mercimek
- Beyaz fasulye, nohut
- Bezelye
- Pekmez
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler
Demirin C vitamini içeren gıdalarla tüketilmesi emilimini arttırır. Vücudumuzdaki pek çok dokunun fonksiyonu için gerekli enzimlerin aktivasyonunda rol oynayan ve dokulara oksijen taşıyan alyuvar ve hemoglobininin yapı taşı için gereklidir.
Demir eksikliği anemisi tedavi ile düzelmektedir. Ancak demir eksikliğine neden olabilen altta yatan sebebin araştırılması için ek tetkik ve görüntülemeler yapılmaktadır. Bir taraftan eksilen demir yerine koyulurken, diğer taraftan kansızlığın tekrarının önlenmesi ve altta yatan sebebe göre tedavi planlanması esastır.
Dünyada risk faktörü olmayan 50 yaş üstü tüm bireylerde kolorektal kanser taraması için kolonoskopi önerilmektedir. Risk faktörü varsa tarama 40 yaşından itibaren yapılmalıdır. Özellikle de demir eksikliği anemisi durumunda ilk düşünülecek odak erkeklerde ve postmenopozal kadınlarda gastrointestinal sistem olduğu unutulmamalıdır.
Sağlık kontrolleriniz lütfen düzenli yaptırın, kansızlık yaygın görülen bir durumdur ancak herkesin kansızlığının altında yatan neden farklı olabilir. Unutmayın ki her bireyin vücudu ve aile öyküsü farklıdır.
Hastalık yoktur hasta vardır !